ارتباطات چیست؟

ارتباطات، فرآیندی است آگاهانه یا ناآگاهانه، خواسته یا ناخواسته که به وسیله آن می­توانیم احساسات و نظرات خود را در قالب پیام­های کلامی و غیر کلامی یا بیان و ارسال کنیم یا دریافت و ادراک نماییم.

پس می­توان از این تعریف، پارامترهای موجود در ارتباطات را چنین برشمرد:

1-    ارتباطات یک فرآیند است.

2-    ارتباطات می­تواند خود آگاه یا ناخودآگاه باشد.

3-    آنچه که در ارتباطات رد و بدل می­شود، پیام است.

4-    پیام­ها در ارتباطات به دو دسته کلامی و غیر کلامی تقسیم می­شوند.

5-    در ارتباطات، فرد یا در موقعیت یک فرستنده پیام است یا گیرنده پیام و یا هر دو.

 فرآیند ارتباطات، می­تواند کاملاً تصادفی باشد (ارتباطات ناگهانی)

فرآیند ارتباطات، می­تواند بیانگر احساسات باشد (ارتباطات عاطفی)

فرآیند ارتباطات، می­تواند بیانگر اهداف خاصی باشد (ارتباط بیانگر)

سطوح برقراری ارتباط در فرآیند ارتباطات:

مردم در سه سطح درون فردی، میان فردی و عمومی با یکدیگر ارتباط برقرار می­کنند:

1-    ارتباطات درون فردی: ارتباط با خود: پرورش افکار، تصمیم­گیری، گوش دادن و خودنگری

2-    ارتباطات میان فردی: ارتباط با دیگران: گفت و گو ، مصاحبه و مذاکره

3-    ارتباطات عمومی: ارتباط با گروه

 انواع ارتباطات عمومی:

1-    ارتباطات مستقیم: در این نوع ارتباط، فرد به طور مستقیم و چهره به چهره پیام خود را منتقل می­کند.

2-  ارتباطات غیر مستقیم: در این نوع ارتباط، فرد به طور غیر مستقیم و از طریق کانالهایی چون رادیو و تلویزیون پیام خود را منتقل می­کند.

 ویژگیهای ارتباطات:

1-    ارتباطات، فرایندی پویا است: قابل تغییر است.

2-    ارتباطات، فرآیندی پیوسته است: غیر قابل ایستا است.

3-    ارتباطات، فرآیندی برگشت ناپذیر است: غیر قابل جبران است.

4-    ارتباطات، فرآیندی تعاملی است: چرخه­ای از کنش­ها و واکنش­ها است.

5-    ارتباطات فرآیندی محتوایی (زمینه­ای) است: تجربه مدار و دانش محور است.

فرهنگ و ارتباطات:

فرهنگ  و ارتباطات، رابطه مستقیمی با هم دارند. ارتباطات مستقیماً تحت تأثیر فرهنگ است و فرهنگ نیز پدیده­ای ارتباطی است.

فرهنگ چیست؟

فرهنگ، متشکل از مجموعه­ای است که نظام تعبیه و تفسیر مشترک دارند.

مؤلفه­های فرهنگ:

1- ملیت           2- مذهب      3- گرایش­های سیاسی      4- طبقات اجتماعی- اقتصادی

5- جنسیت        6- سرگرمی­ها           7- ریشه­ها و سوابق خانوادگی و وضعیت تأهل

8- منطقه کشوری

انواع رابطه بین فرهنگ و ارتباطات انسانی:

1-  ارتباط درون فرهنگی: برقراری ارتباط با فردی که با وی علقه­ی فرهنگی داریم مانند ارتباطی که طرفدار یک تیم فوتبال با طرفدار تیم دیگری برقرار می­کند.

2-  ارتباط میان فرهنگی: برقراری ارتباط با فردی که هیچ گونه علقه­ی فرهنگی با وی نداریم یا دارای پیوند فرهنگی ضعیفی با وی هستیم. مانند ارتباطی که یک ایرانی با یک امریکایی برقرار می­کند.

 چند فرهنگی (آمیخته فرهنگ):

پدید چند فرهنگی در جوامعی وجود دارد که از گروه­های فرهنگی مختلف تشکیل شده­اند. مانند جامعه امریکا که به دلیل تنوع نژادی یک کشور چند فرهنگی است.

مؤلفه­های ارتباطات:

1- منبع (فرستنده)      2- مقصد (گیرنده)         3- کانال (مجرا)         4- پیام

5- بازخور               6- محیط ارتباطی          7- اختلال

منبع (فرستنده):

آنچه که به عنوان یک برقرار کننده ارتباط بر چگونگی ارتباط و تعبیر و تفسیر ما از محرک­های ارتباطی تأثیر می­گذارد، صافی ادراکی ماست.

این صافی ادراکی عبارتند از: فرهنگ ، مهارت­های ارتباطی، وضعیت فیزیکی، وضعیت روحی، تجربه­ها، باورها، خاطرات و انتظارات.

ویژگیهای منبع:

آنچه که در ما به عنوان یک آغازگر ارتباط و فرستنده پیام اتفاق می­افتد:

1-    ایده یا نیاز به برقراری ارتباط، حواس را تحریک می­کند.

2-    تصمیم می­گیریم با بهره­گیری از نمادهای زبانی، ارتباط برقرار کنیم (رمز).

3-    به حافظه و تجربیات قبلی خود مراجعه کرده تا نمادهای زبانی مناسب را برای انتقال پیام خود بیابیم. (رمزگزاری)

مقصد (گیرنده):

آنچه که به عنوان یک دریافت کننده پیام بر تعبیر و تفسیر ما از محرک­های ارتباطی تأثیر می­گذارد، صافی ادراکی ماست.

این صافی ادراکی عبارتند از: فرهنگ، مهارت­های ارتباطی، وضعیت فیزیکی، وضعیت روحی، تجربه­ها، باورها، خاطرات و انتظارات.

ویژگیهای مقصد:

آنچه در ما به عنوان یک دریافت کننده پیام اتفاق می­افتد:

1-    محرک­ها با ایجاد نیاز به برقراری ارتباط، حواس ما را تحریک می­کنند.

2-    نمادهای زبانی (رمزها) را به شکلی نامشخص دریافت می­کنیم.

3-    از حافظه و تجربیات قبلی خود در جهت معنا کردن نهادها استفاده می­کنیم. (رمزگشایی)

4-    اطلاعات را ذخیره می­کنیم.

5-    بازخور را می­فرستیم.

نکته: پیام رمزگشایی شده توسط دریافت کننده، با پیام رمزگذاری شده به وسیلة منبع یکسان نیست، زیرا سیستم نمادی هر فرد با توجه به مجموعه­ای خاص از ادراکات همان فرد شکل می­گیرد. با توجه به صافی­های ادراکی متفاوت در افراد مختلف، رمزهایی که از این صافی­ها عبور می­کنند به اشکال متفاوتی ظاهر می­شوند.